آزمایش پرولاکتین: چرا و چگونه باید تست پرولاکتین انجام شود؟

مقدمه:

هورمون پرولاکتین یکی از هورمون‌های مهم است که عمدتاً توسط غده هیپوفیز در مغز تولید می‌شود. این هورمون نقش اساسی در تولید شیر بعد از بارداری ایفا می‌کند و همچنین در تنظیم عملکردهای دیگر مانند متابولیسم، تولید مثل، و فعالیت جنسی تاثیرگذار است. سطح پرولاکتین در بدن معمولاً در دوران بارداری افزایش می‌یابد تا بدن آماده تولید شیر برای شیردهی بعد از زایمان شود. اما سطح غیرطبیعی این هورمون می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات بهداشتی و اختلالات هورمونی باشد که نیاز به بررسی و درمان دارند.

آزمایش پرولاکتین معمولاً برای شناسایی اختلالات هورمونی و مشکلات تولید مثل انجام می‌شود. افزایش یا کاهش سطح پرولاکتین در بدن ممکن است نشانه‌ای از مشکلاتی مانند ناباروری، اختلالات قاعدگی، گالاکتوره (ترشح شیر غیرطبیعی از پستان‌ها)، کم‌کاری تیروئید، یا حتی تومور هیپوفیز باشد. بنابراین انجام این آزمایش می‌تواند به تشخیص و درمان مشکلات به‌موقع کمک کند.

در این مقاله، به تفصیل به اهمیت آزمایش پرولاکتین، زمان مناسب برای انجام آن، شرایط قبل از انجام آزمایش و چگونگی تفسیر نتایج خواهیم پرداخت.

چه زمانی آزمایش پرولاکتین باید انجام شود؟

آزمایش پرولاکتین می‌تواند در مواقع مختلف به درخواست پزشک انجام شود. برخی از شرایط و علائمی که ممکن است نیاز به این آزمایش داشته باشند عبارتند از:

  • اختلالات قاعدگی: یکی از دلایل شایع درخواست آزمایش پرولاکتین، اختلالات قاعدگی است. اگر فردی دچار قاعدگی‌های نامنظم یا آمنوره (قطع کامل قاعدگی) باشد، پزشک ممکن است آزمایش پرولاکتین را توصیه کند. سطح بالای پرولاکتین می‌تواند مانع از آزاد شدن تخمک و بروز قاعدگی طبیعی شود.

  • ناباروری: یکی دیگر از دلایل انجام آزمایش پرولاکتین، ناباروری است. در برخی از موارد، پرولاکتین بالا می‌تواند عامل عدم تخمک‌گذاری در زنان شود که به نوبه خود مانع از بارداری می‌شود. بنابراین، آزمایش پرولاکتین می‌تواند به شناسایی علل ناباروری کمک کند.

  • ترشح شیر غیرطبیعی (گالاکتوره): گالاکتوره به معنای ترشح شیر از پستان‌ها در غیر دوران بارداری یا شیردهی است. افزایش غیرطبیعی سطح پرولاکتین می‌تواند باعث ترشح شیر از پستان‌ها شود، حتی زمانی که فرد باردار یا شیرده نیست.

  • مشکلات تیروئید: بیماری‌های تیروئید، به ویژه کم‌کاری تیروئید، می‌توانند بر سطح پرولاکتین تاثیر بگذارند. کم‌کاری تیروئید ممکن است موجب افزایش پرولاکتین در بدن شود. بنابراین در مواقع مشکوک به مشکلات تیروئید، آزمایش پرولاکتین ممکن است مورد نیاز باشد.

  • تومور هیپوفیز (پروکتینوما): اگر پزشک مشکوک باشد که فرد ممکن است به تومور هیپوفیز مبتلا باشد، آزمایش پرولاکتین می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند. تومور هیپوفیز به نام پروکتینوما می‌تواند باعث تولید بیش از حد پرولاکتین شود و به مشکلاتی مانند ناباروری، اختلالات قاعدگی و گالاکتوره منجر گردد.

در آزمایشگاه پاتوبیولوژی آسام، مشاوران متخصص ما آماده پاسخگویی به سوالات شما و راهنمایی شما در مورد تمامی خدمات آزمایشگاهی هستند. اگر سوالی دارید یا نیاز به راهنمایی دارید، لطفاً از طریق روش‌های زیر با ما تماس بگیرید:

  • تماس تلفنی:

  • آدرس:  تهران، خیابان شریعتی، پایینتر از پل رومی، روبروی مترو قیطریه، جنب بانک ملی، پلاک 1826

  • چت آنلاین:

    در پایین همین صفحه، روی دکمه چت آنلاین کلیک کنید تا به طور مستقیم با یکی از مشاوران ما صحبت کنید.

ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم تا بهترین تصمیم‌ها را برای سلامتی خود بگیرید. اطلاعات دقیق و به موقع می‌تواند تفاوت بزرگی در زندگی شما ایجاد کند. مشاوره با ما همین حالا می‌تواند اولین قدم شما برای حفظ یا بهبود سلامتی باشد.

شرایطی که باید قبل از انجام آزمایش پرولاکتین رعایت کنید

برای اطمینان از دقت آزمایش و دریافت نتایج صحیح، لازم است که چندین نکته را قبل از انجام آزمایش پرولاکتین رعایت کنید:

1. زمان انجام آزمایش:

  • آزمایش پرولاکتین باید در ساعات اولیه صبح انجام شود. سطح پرولاکتین در طول روز تغییر می‌کند و معمولاً در صبح بالاترین سطح خود را دارد. بنابراین، برای دقت بیشتر، بهتر است آزمایش در ساعت‌های اولیه صبح انجام شود.
  • همچنین، آزمایش پرولاکتین باید در شرایط آرامش انجام شود. به همین دلیل، توصیه می‌شود که قبل از آزمایش حداقل 30 دقیقه استراحت کنید و از هرگونه استرس یا فعالیت شدید خودداری کنید.

2. اجتناب از استرس و فعالیت شدید جسمی:

  • استرس و فعالیت جسمی شدید می‌توانند باعث افزایش موقت سطح پرولاکتین در بدن شوند. به همین دلیل، قبل از انجام آزمایش باید از استرس‌های جسمی و روانی دوری کنید.

3. نخوردن غذا قبل از آزمایش:

  • معمولا لازم است که آزمایش پرولاکتین در حالت ناشتا انجام شود، یعنی حداقل 8 ساعت قبل از آزمایش هیچ غذایی نخورید. این کار برای افزایش دقت آزمایش ضروری است.

4. مصرف داروها:

  • برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد اضطراب و داروهای فشار خون می‌توانند بر سطح پرولاکتین تأثیر بگذارند. قبل از انجام آزمایش، از پزشک خود در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید مشورت بگیرید. ممکن است پزشک از شما بخواهد مصرف برخی از داروها را موقتاً قطع کنید.

تفسیر نتایج آزمایش پرولاکتین

بعد از انجام آزمایش، نتایج معمولاً به‌صورت سطح پرولاکتین خون بر حسب نانومتر در لیتر (ng/mL) ارائه می‌شود. نتیجه طبیعی آزمایش پرولاکتین برای زنان و مردان متفاوت است:

  • سطح طبیعی پرولاکتین در زنان:
    • برای زنان غیر باردار: بین 5 تا 25 نانوگرم بر میلی‌لیتر.
    • برای زنان باردار: می‌تواند از 10 تا 400 نانوگرم بر میلی‌لیتر متغیر باشد (به‌ویژه در سه ماهه سوم بارداری سطح پرولاکتین بالاتر است).
  • سطح طبیعی پرولاکتین در مردان:
    • معمولاً بین 2 تا 18 نانوگرم بر میلی‌لیتر است.

افزایش سطح پرولاکتین:

  • اگر سطح پرولاکتین بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشانه‌ای از تومور هیپوفیز (پروکتینوما)، کم‌کاری تیروئید، استرس مزمن یا داروهای مصرفی باشد.

کاهش سطح پرولاکتین:

  • کاهش سطح پرولاکتین ممکن است به دلیل نارسایی هیپوفیز، استرس مزمن یا مشکلات هورمونی دیگر باشد.